όταν ανθίζουν οι κερασιές.

Γιατί η Μανωλάδα δεν είναι μοναδική.

Όλοι το ξέρουν το παραπάνω «απόφθεγμα»  αλλά κανένας(μας) δεν βιώνει την πραγματική του έκταση και ένταση. Πίσω από τη φασαριόζικη σφαίρα της αγοράς, στην παραγωγή…. εκεί είναι ο πυρήνας, ένας πυρήνας χωρίς θέαμα και με μπόλικη σαπίλα.

Μακριά από το κέντρο των αστικών πόλεων, όπου το εμπόρευμα κυκλοφορεί και ως θεαματική μορφή, ωραιοποιημένο και καθαρό, σε ωραίες θελκτικές συσκευασίες και με ευχάριστους και ευγενικούς(έστω και σαν κομμάτι της εργασιακής τους επιτέλεσης) εργαζόμενους να μας τα προσφέρουν πάντα για το «καλό του πελάτη» υπάρχει εκείνο το κομμάτι που λόγω της ευρύτατης διαμεσολάβησης της εμπορευματικής κίνησης, δεν γίνεται ποτέ ορατό στον «καταναλωτή». Σίγουρα ο κάθε εργάτης είναι και καταναλωτής, βιώνει την εκμετάλλευση στο πεδίο της εργασίας του, και μέχρι ενός βαθμού μπορεί να φαντάζεται και ανάλογες περιπτώσεις. Όμως η διαμεσολάβηση του εμπορεύματος και ο καταμερισμός που προκαλούν οι κάθε στιγμή αναγκαίες συνθήκες αξιοποίησης του κεφαλαίου ενσωματώνουν σε ένα εμπόρευμα  εργασίες που αν και ποιοτικά ίδιες(είναι όλες «αφηρημένες») είναι τόσο διαφορετικές και αποκομμένες μεταξύ τους που είναι απίθανο ο εργάτης βιομηχανίας που αγοράζει φράουλες να δει ή να μιλήσει ποτέ με τον πακιστανό της Μανωλάδας που τις μάζεψε. Αυτή είναι μια αντίφαση που την βιώνουμε όλοι καθώς όλοι υπαγόμαστε στην κίνηση του εμπορεύματος-τόσο ως εργάτες που τα παράγουν όσο και ως καταναλωτές τους.

Συνεπώς όσες ρωγμές και να έχει καταφέρει η όποια αντί-ιδεολογία, η ταξική πάλη ή συνείδηση, στην εμπορευματική μορφή και στην γενική αντίληψη για τον κόσμο που αυτή δημιουργεί, η αλήθεια είναι ότι όσο «πολιτικοποιημένος» και να είναι κάποιος δεν ξέρει τι γίνεται στη σφαίρα της παραγωγής όσων καταναλώνει ή μάλλον ξέρει αλλά δεν το «βιώνει»( με ότι συνεπάγεται λοιπόν το βίωμα, συναισθηματικά, κινηματικά, αντιληψιακά κτλ). Αν κατάφερε κάτι ο καπιταλισμός είναι ο διαχωρισμός της εργασίας από την ζωή, η παραγωγή επιμέρους διαχωρισμών και κατηγοριών μέσα στην εργασία, σε ποσοτικό, εξειδικευτικό, και τοπικό-χωρικό επίπεδο,σε δημόσιο και ιδιωτικό κτλ. Μετά την θεωρητική εισαγωγή λοιπόν πάμε να δούμε:  Πόσο αίμα  έχουν πάνω τους οι φράουλες ή τα κεράσια;

Αν ψάξει κάποιος στο ίντερνετ για το χωρίο «Αρχάγγελος» Πέλλας θα βρει πλούσιο υλικό και σπουδαία ιστορία, ένα χωριό βλαχόφωνο με αρκετό πληθυσμό που μιλάει τη γλώσσα, πλούσια φεστιβάλ για να τιμήσουν το «τοπικό προϊόν» το κεράσι. Όλοι χαμογελαστοί στης φωτογραφίες, όλα είναι καλά. Όταν επισκεφθεί κάποιος το χωρίο το καλοκαίρι βλέπει κάτι το διαφορετικό. Το χωρίο είναι ένα «μελίσσι» με εκατοντάδες  κόσμου κυριολεκτικά σε κάθε δρόμο, να συζητάει να πίνει καφέ κτλ. Στο δρόμο δεν ακούς κουβέντα ελληνική, αλλά δεν την έχουν αντικαταστήσει τα «βλάχικα» αλλά τα αλβανικά και τα μακεδονίτικα. Ο δρόμος είναι γεμάτος από εκατοντάδες άντρες αλβανούς και μακεδόνες εργάτες κερασιού, εμφανέστατα εξαθλιωμένους οι οποίοι μένουν μαζικά σε τεράστιες αποθήκες εντός του χωριού, στα ισόγεια των σπιτιών των «ντόπιων»(βλαχόφωνων ελλήνων όπως αυτοαποκαλούνται) πολλές φορές, μέσα σε γκαράζ ή σε πυλωτές που έχουν τροποποιηθεί για αυτό το λόγο. Μέσα εκεί κοιμούνται σε ράντζα, χωρίς καμία πρόσβαση σε στοιχειώδεις συνθήκες υγιεινής, με προσωπικό χώρο μόνο το ράντζο. Τρέφονται από τους ντόπιους εργοδότες τους σε μαγαζιά που ανήκουν στους ίδιους τους ντόπιους και το βράδυ αφού πέσει το φως «βγαίνουν» να διασκεδάσουν στους καφενέδες. Οι εργάτες είναι πειθαρχημένοι και δουλευταράδες. Είναι και σεξουαλικά πειθαρχημένοι. Δεν σηκώνουν βλέμμα στις «γυναίκες του χωριού» αλλά αν εμφανιστεί κάποια εκτός χωριού τότε τα βλέμματα είναι κάτι παραπάνω από «αδιάκριτα». Που εκτονώνονται σεξουαλικά όλοι αυτοί για να πάνε αύριο με το φως πάλι στα κερασοχώραφα; όλο και κάτι θα έχει το χωριό... Όλα αυτά με φόντο τους «ντόπιους» άντρες σε ρόλο χαλαρού έμπορα- συντονιστή και τις γυναίκες τους σε ρόλο συμπληρωματικού εργατικού δυναμικού να κάνουν τις εύκολες δουλειές που έχουν περισσέψει( και φυσικά όλη την οικιακή εργασία, αυτή την αόρατη αναπαραγωγή).

Θα αναρωτηθεί κάποιος όμως: τι μας τα λες όλα αυτά, και την θεωρεία και τα «του Αρχάγγελου» ; Δεν ήξερες ότι γίνεται αυτό; προτείνεις κάτι; Μόνο εκεί γίνεται αυτό ή έπεσες και εσύ από τα σύννεφα  σαν τους ευυπόληπτους πολίτες μετά τα νέα από τη Μανωλάδα; -όχι τίποτα από όλα αυτά. Ήξερα και ανάλογες περιπτώσεις στην περιοχή των Σερρών με βούλγαρους μετανάστες και γενικά είναι γνωστό τι συνεπάγεται ο καπιταλιστικός τρόπος παραγωγής και η κυκλοφορία του εμπορεύματος, τι συνεπάγεται πολλές φορές δίπλα από την πόρτα μας. Όμως το σοκ παραμένει(και είναι εμφανές στο κείμενο), καθώς έχουμε εξοικειωθεί με το θέαμα και το σκοτάδι του, όση και αν είναι η «πολιτικοποίηση» η σαπίλα σε χτυπάει κατά κούτελα και ο θυμός σου ανεβάζει το αίμα στο κεφάλι. Αυτό που έδωσε όμως την ώθηση για το κείμενο δεν ήταν όλα αυτά, αλλά η υποψία-και η επιβεβαίωση- ότι αφού οι παραπάνω διαμεσολαβήσεις δεν έχουν να κάνουν με «απλά» χιλιόμετρα αλλά με διαμεσολαβούμενες και διαμεσολαβητικές κοινωνικές σχέσεις λόγω εμπορευματικής παραγωγής, τότε οι εν λόγω παραγωγοί μπορούν να είναι και «τσιφλικάδες» σε έναν συγκεκριμένο χώρο και χρόνο(στο χωριό τους) αλλά και να υιοθετούν την κατάλληλη στρατηγική για τα εμπορεύματα τους σε έναν άλλο. Οι εν λόγω παραγωγοί έχουν συμμετάσχει σε εγχείρημα «χωρίς μεσάζοντες» τουλάχιστον μία φορά στην Θεσσαλονίκη και αρκετές φορές στον νομό τους. Ας σκεφτούν όλοι όσοι βλέπουν λοιπόν τα χωρίς μεσάζοντες ως κινηματικό/επαναστατικό πρόταγμα-χωρίς καμία κριτική στην αξία κ το εμπόρευμα και το πώς οργανώνονται οι κοινωνικές σχέσεις γύρω από τις ανάγκες του- τι ακριβώς κάνουν. Αν ο Αρχάγγελος δεν είναι μεμονωμένο περιστατικό, ας σκεφτούν κάποιοι ότι για να μπορέσουν όλοι αυτοί οι -μαζικοί παραγωγοί- να παράξουν σε μια τιμή που να μπορεί να πουληθεί ένα αγγούρι ή ένα κιλό κεράσια και να το δώσουν έστω και χωρίς μεσάζοντα, τι χρειάζεται να γίνει ίσως από πίσω ή αν ένας μικρός, «φιλάνθρωπος» ή αξιοπρεπής «κολεκτιβιστικός» παραγωγός μπορεί να τους συναγωνιστεί σε βάθος χρόνου….

Εκεί, εκεί πίσω από τη φασαριόζικη σφαίρα της αγοράς, στην παραγωγή …

Η διαμεσολάβηση που θέλουμε να καταργήσουμε δεν είναι οι μεσάζοντες…. Αν δεν θέλουμε άνιση ανάπτυξη των παραγωγικών δυνάμεων και ανταγωνισμό, και άρα να έχουμε υποτιμημένες ζωές, καλό θα ήταν να ξεκινήσουμε από αυτό που τις μετράει…